znowu by
  • lepak
    19.05.2005
    19.05.2005
    W Biblii Wujka spotyka się wielokrotnie słowo lepak. Cóż ono oznacza?
  • mistrzostwa
    20.10.2004
    20.10.2004
    Jak należy napisać: MŚ w Piłce Nożnej czy może MŚ w piłce nożnej? Z góry bardzo dziękuję.
  • nadinterpretow(yw)ać
    30.01.2014
    30.01.2014
    Jaka powinna być poprawna odmiana słowa nadinterpretować (czas teraźniejszy, 2. os. l. poj.): nadinterpretujesz czy nadinterpretowujesz?
  • nazwy samolotów
    26.06.2002
    26.06.2002
    Dzień dobry,
    Zajmuję się ostatnimi czasy korektą internetowego serwisu poświęconego m.in. lotnictwu II wojny światowej. Miewam w związku z tym problemy z pisownią nazw modeli samolotów. Oto kilka przykładów:
    1. Sztukas – pisane z wielkiej czy z małej litery, w cudzysłowie czy nie (to raczej nazwa potoczna)?
    2. Curtiss P-40 Kittyhawk – ostatni człon pisać w cudzysłowie czy nie, czy traktować to jako nazwę potoczną, czy część nazwy własnej?
    3. Radziecki I-16 „Iszak” – znowu: czy w cudzysłowie i czy z wielkiej litery?
    Ponieważ podobnych pytań jest wiele, miałabym także pytanie – gdzie sprawdzać takie rzeczy? Czy mogę znaleźć wyjaśnienie np. w Słowniku nazw własnych?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Urszula Kifer
  • Neologizm przymroczony

    12.05.2024
    12.05.2024

    Dobry wieczór.

    Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła

    PZ

  • oczęta i rączęta
    10.12.2003
    10.12.2003
    Dzień dobry!
    Interesują mnie formy deminutywno-pluralne oczęta, nożęta, nóżęta, rączęta. Wiem, że są używane co najmniej od czasu A. Mickiewicza, ale w Gramatyce współczesnego języka polskiego (1984) nie ma o nich ani słowa. Czy dobrze rozumiem, że:
    (1) o innych częściach ciała, oprócz tych trzech, może się mówić w ten sposób (np. uszęta) tylko żartem lub żargonowo?
    (2) te trzy też nie mają ani liczby pojedynczej (*oczę, *rączę), ani syngulatywu-deminutywu (*rączątko), znowu pomimo jakiejś samowoli (oczątko?, l.mn. oczątka?, które spotkałem kilka raz w Sieci)?
    Ostatnie pytanie: czy są używane te formy jedynie, gdy mówimy z dziećmi lub o dzieciach albo również np. o kobietach?
    Dziękuję!
    Ivan A. Derzhanski
    Bułgarska Akademia nauk
  • po indyczemu
    31.03.2006
    31.03.2006
    Mówi się po polsku, po węgiersku, po łacinie. Czy forma mówić w języku polskim jest stylistycznie gorsza? Czy mówi się w esperanto czy po esperancku? W kongo i w suahili czy po kongijsku i po suahilijsku? A jak z językiem jidysz? Czy można mówić po migowemu?
  • swara, swar, swary

    1.10.2023
    1.10.2023

    Dzień dobry,

    pytanie dotyczy wyrazu „swary”, który dzisiaj w słownikach odnotowywany jest tylko w formie liczby mnogiej. W Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego wyraz ten notowany był jeszcze w formie liczby pojedynczej: „swara”. Czy możemy twierdzić, że współcześnie forma liczby pojedynczej wyszła z użycia (i czy jej użycie w tekście będzie błędem)?

  • Waraha
    11.04.2016
    11.04.2016
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy etymologii i znaczenia słowa, którym od lat zamęcza mnie mój Tato. Słowo pochodzi z tradycyjnej piosenki ludowej. Tekst:

    Już słoneczko na zachodzie
    Przegląda się w sinej wodzie.
    Rybaku wiosła złóż
    I na brzeg wracaj już.
    Waraha, waraha, hej.

    Żegnaj, moja miła łódko,
    Rozstajemy się na krótko.
    Zarzucę znowu sieć
    Nim ranek zacznie dnieć.
    Waraha, waraha, hej.

    Pytanie dotyczy słowa waraha. Co ono oznacza, skąd pochodzi i jaka może być jego etymologia?
  • Wydzielanie wtrąceń
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowni Państwo,
    rozważmy zdanie: Doznając(,) nie wiem po raz który już w życiu(,) uczucia…. Czy dobrze mi się wydaje, że ze względu na sfrazeologizowany charakter zwrotu nie wiem po raz który…, pełniącego rolę okolicznika, za podstawową interpunkcję można uznać wersję bez przecinków? Postawiłbym je tylko, chcąc nadać mu charakter wtrącenia.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego